Бүгінгі таңда білім беруді интернационалдандыру – Қазақстанның жоғары мектебінің тренді, ал Алматы қаласындағы Қазақстан-Неміс Университеті (DKU – Deutsch-Kasachische Universität) бұл бағыттағы алғашқылардың бірі – университет 1999 жылы құрылғаннан бері халықаралық бағдарланған ЖОО.
Болашақта Қазақстан Республикасы мен Германия Федеративтік Республикасының үкіметтері DKU-ды дамыту туралы келісім жасасқан кезде университеттің қызметі ресми үкіметаралық формаға ие болды.
DKU осы уақыттан бастап екі мемлекеттің қамқорлығында болды және сапалы білім беретін университет ретінде қалыптасқан беделге ие болды. Бакалавриат пен магистратураның біраз бағдарламасы жастар үшін тартымды болатын, сондай-ақ тұрақтылық пен болашақ технологияларды ескере отырып, заманауи кәсіби салаларда тәжірибелік-бағдарлы оқытуға бағытталған. Бағдарламалар біздің елімізде сапалы еуропалық білім алуға ұмтылатындар арасында танымал. Мұнда студенттердің теориялық білімі қарқынды зерттеу жұмыстарымен, тағылымдамалармен және тіпті өздерінің кәсіпкерлік стартаптарын іске қосу мүмкіндігімен нығайтылған. ЖОО-да едәуір талантты студенттерге қаржылық гранттық қолдау көрсету жүйесі жолға қойылған. DKU-дың ерекше бәсекелестік артықшылығы – оның Германияның жетекші жоғары оқу орындарымен бірлесіп құрылған қос дипломды бағдарламалары.
«Современное образование» журналының редакциясы университеттің қызметін мұқият зерттеп, оқырмандарға оны талаптары өте жоғары талапкерлер үшін соншалықты тартымды ететін не екенін егжей-тегжейлі айтып берді.
ДИПЛОМАТИЯДАН НАҚТЫ ЖОБАЛАРҒА ДЕЙІН
1999 жылы Алматыда халықаралық қазақстан-герман байланыстары негізінде университетті ұйымдастыру еліміздегі маңызды оқиға болды. Бұл бүгінде ЖОО-лардың халықаралық байланыстары бір сөзбен айтып жеткізбейтін ерекше бір құбылысқа айналды – университеттер арасында көптеген халықаралық келісімдерге қол қойылды, өзара академиялық алмасулар жүріп жатыр, белгілі шетелдік университеттердің филиалдары ашылуда. Сол кезде мұндай ірі халықаралық білім беру жобалары бірлі-жарым болды. Өйткені, Қазақстан тіпті Болон процесінің қатысушысы болған жоқ, ресми түрде қосылғанға дейін тағы 10 жылдан астам уақыт өтеді.
«Білім беру саласындағы Қазақстан-Неміс ынтымақтастығы» қоғамдық қоры ЖОО-ны ұйымдастыру жөніндегі жобаның бастамашысы болды. Егер қазір халықаралық ынтымақтастық бірінші кезекте практикалық мақсаттармен айқындалса, ал сол кезде DKU-дың ашылуы Қазақстан мен Германия арасындағы екіжақты қатынастардың дамуын нығайтуға арналған болатын. Бұған университеттің Алматының тарихи орталығындағы екі ғимаратта – бірі жаңа астанаға көшкенге дейін бұрын Германия Федеративтік Республикасының Елшілігі орналасқан, екіншісі – ҚР Ғылым Академиясына тиесілі болған ғимаратта орналасуы дәлел бола алады. Мұндай тиімді жағдай, ең алдымен, университетке Германияның көптеген жоғары оқу орындарымен және ұйымдарымен, мысалы, Германияның академиялық алмасу қызметі (DAAD) және ірі жұмыс берушілермен тығыз әріптестік қарым-қатынас орнатуға, олардың Қазақстан аумағындағы және бүкіл Орталық Азия өңіріндегі идеялары мен жобаларының өзегі болуға мүмкіндік берді. Халықаралық сарапшылардың пікірінше, Қазақстан-Неміс Университеті Орталық Азиядағы ең ірі табысты білім беру және ғылыми жобаға айналды. Университетке Германияның федералды бюджетінен қаржылық қолдау көрсетіледі және Еуропалық Одақ стратегиясының бөлігі ретінде Орталық Азиядағы неміс ғылыми және мәдени саясатының негізі болып табылады.
Энергетика, су, қоршаған орта, климат және жаһандық экономиканы шикізатпен қамтамасыз етуге ерекше назар аудара отырып, БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізуге айрықша көңіл бөлінді.
DKU-дың тағы бір басты тақырыбы – Орталық Азиядағы мәдени бірегейлікті сақтау және Қытайға қатысты еуропалық және қазақстандық мүдделерді сақтай отырып, Жібек Жолы идеясын іске асыру.
«Біз халықаралық желілік университеттің форматын одан әрі дамытып, неміс университеттерімен институционалдық желімізді Германияның кемінде 20 серіктес университетіне дейін кеңейткіміз келеді. Біз Орталық Азиядағы өз міндетімізді ғылымды, қоғамды және мәдениетті қоғам игілігі үшін Германия университеттерінің үлгісіндегі білім мен зерттеулермен байланыстырудан көреміз. Біз студенттерімізді, оқытушыларымыз бен зерттеушілерімізді Қазақстан мен Орталық Азияның әлеуметтік-экономикалық өркендеуі мен тұрақтылығына өз үлестерін қосуға шабыттандыруға тырысамыз. Біз екі ұлтты мұрамызды ұстанамыз. Біз Германия-Қазақстан үкіметаралық келісіміне негізделген тәуелсіз академиялық ұйымбыз», – дейді Қазақстан-Неміс Университетінің президенті доктор Волрад Роммель.
ЕҢ БАСТЫСЫ – БАРЛЫҒЫНДА ЖОҒАРЫ САПАҒА ҚОЛ ЖЕТКІЗУ
Германия Федеративтік Республикасы мен Қазақстан Республикасының үкіметтері арасындағы келісімге 2008 жылы қол қойылды, онда Қазақстан-Неміс Университетін дамыту жөніндегі елдердің одан әрі ынтымақтастық туралы ниеттері бекітілді. 2010 жылы ол ратификацияланды. DKU-ды екі мемлекет те қарқынды қолдағанымен, университет жаппай өсуге және түлектерді жаппай қалыптайтын құбырға айналуға ұмтылған жоқ.
DKU әрдайым біздің еліміздегі шағын еуропалық университеттің клубтық форматын сақтап, тек қазақстандық қана емес, сонымен қатар халықаралық еңбек нарығын сенімді игеретін білікті мамандарды тәрбиелеп отырды.
Тек соңғы жылдары университет басшылығы жобаны кеңейту туралы ойлана бастады. Мәселен, Маңғыстау облысында инженерлерге деген қажеттілікке байланысты университет Ақтауда Yessenov University-мен бірлескен институтты құрды. Өткен жылдың күзінде Германия Сыртқы істер министрлігі мен Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің қолдауымен Қазақ-Неміс тұрақты инженерия институты (KINI) құрылды. KINI Маңғыстауда әлемдегі ең ірі жасыл сутегі зауыттарының бірі – болашақта климаттық бейтараптыққа қол жеткізу үшін маңызды энергия көзі болып табылатын Svevind неміс-швед компаниясымен тығыз жұмыс істейді.
«Біз барлық студенттерімізді білеміз, танимыз, олардың даму барысын бақылаймыз, жеткен жетістіктеріне қуанамыз, олардың бағдарламадан жаңылуларына және артта қалуларына жол бермеуге тырысамыз. Ең алдымен студенттерге бағытталған оқыту қағидаттарын ұстанғанымызбен, ең бастысы – әрине, студенттің өзінің оқуға, мақсатқа жетуге, өз ісінде нағыз кәсіпқой болуға деген ұмтылысы. Қызметтің сапасы – біздің ЖОО-дағы барлығының және әрқайсысының басты міндеті, – дейді DKU ректоры Әсел Әжібаева. – Университетті дамыту жоспарында – Алматыдағы кампус университетіне дейін кеңейту, Ақтау мен Өскеменде жергілікті серіктес жоғары оқу орындарымен бірлесіп, осы қалаларда білім берудің жоғары сапасын қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелерді міндетті түрде жобалай отырып, технологиялық кампус құру».
Университет IAAR (Қазақстан) және ACQUIN (Германия) халықаралық аккредиттеу агенттіктерінің институционалдық аккредиттеу және барлық білім беру бағдарламаларын аккредиттеу сияқты сапаны қамтамасыз ету жүйесін бағалаудың ішкі және сыртқы рәсімдерінен өту арқылы өз жұмысының деңгейін үнемі арттырып отырады.
ГЕРМАНИЯНЫҢ ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫМЕН КОНСОРЦИУМДА
ЖОО Германияның түрлі ЖОО-ларымен және ұйымдарымен, Siemens, BOSCH, Efes Kazakhstan, Қазақстанның Қызыл жарты айы, Фридрих Эберт қоры, Роза Люксембург қоры, Carec, Ancor Central Asia, Atasu Logistics, Halyk Market, Arbuz.kz және т.б. сияқты ірі жұмыс берушілерімен шын мәнінде жақын серіктестік қатынаста тұрады.
2019 жылдың 11 қарашасында неміс университеттерінің бір тобы DKU-ға белсенді қолдау көрсету үшін консорциум туралы келісімге қол қойды. Консорциумның құрамына Берлиннің Еркін университеті, Бохум қолданбалы ғылымдар университеті, HAW Гамбург, Рейн-Вааль қолданбалы ғылымдар университеті, Шмалькальден қолданбалы ғылымдар университеті, Вилдау қолданбалы ғылымдар университеті, Циттау/Гёрлиц қолданбалы ғылымдар университеті және Миттвайд қолданбалы ғылымдар университеті кірді. Бұл қазақстан-неміс әріптестігінің дамуындағы және DKU дамуындағы жаңа кезең болды. Берлин техникалық университеті, Дармштадт техникалық университеті, Бохум Рур университетінің техникалық университеті, Фрайберг тау-кен академиясының техникалық университеті және Галле-Виттенбергтегі Мартин Лютер университеті сияқты неміс университеттерінің жаңа стратегиялық серіктестері қосылды.
БОЛАШАҚ ЕҢБЕК НАРЫҚТАРЫ МЕН ТРЕНДТЕРІНЕ БАСА НАЗАР АУДАРУ
Еуропалық және жалпы әлемдік тенденцияларға сүйене отырып,
DKU басшылығы мен командасы өздерінің білім беру мақсаттарын: энергетикалық ауысу, шикізатпен қамтамасыз ету және тау-кен өндірісі, ауылшаруашылық жүйелерін дамыту және мәдени сәйкестілік пен қоғамның әлеуметтік ауытқулары сияқты болашақтың бірнеше негізгі трендтеріне бағыттады.
ЖОО-ның барлық білім беру бағдарламалары осы трендтерді және инновациялық технологияларды дамытуды ескере отырып әзірленеді.
«Жалпы алғанда, университеттің даму стратегиясы өзара байланысты пәнаралық бағыттардан тұрады, олардың әрқайсысы оған жету мақсаты мен іс-шараларын қамтиды», - деп түсіндіреді доктор Волрад Роммель. – Мысалы, Ақтау қаласындағы Қазақстан-Неміс тұрақты инженерия институтының (KINI) ұйымы ұлттық және халықаралық деңгейде жасыл сутекті әзірлеуге байланысты мәселелерге елеулі үлес қосады. Мақсаты – шикізатпен қамтамасыз ету және пайдалы қазбаларды тұрақты өндіру, бұл Қазақстанда тұрақты және заманауи тау-кен өнеркәсібін шикізатпен қамтамасыз етуге және дамытуға елеулі үлес қосатын Өскемен қаласындағы ғылыми-зерттеу институтын құру есебінен іске асырылатын болады. Ауыл шаруашылығы мақсаттары Қазақ ұлттық аграрлық университетімен және немістің әріптес жоғары оқу орындарымен бірлесіп DKU-дың филиалын құру арқылы іске асырылады. Сонымен қатар, университеттің даму стратегиясының негізгі мақсаттары – ғылыми қызметті күшейту және зерттеу нәтижелерін білім беру процесіне біріктіру, сондай-ақ қоғам мен экономикаға білім беру үшін компаниялармен және мемлекеттік мекемелермен ынтымақтастық орнату».
Германия мен Қазақстан үкіметтері арасындағы DKU-ды дамытудағы ынтымақтастық туралы келісім оның халықаралық университет мәртебесін бекітті және қазақстандық жоғары оқу орындары бағдарламаларының құрылымы мен ережелерін ескере отырып, неміс стандарттары бойынша білім беру бағдарламаларын іске асыру мүмкіндігін ашты.
Бүгінде университет келесі бағыттар бойынша бакалаврларды даярлауды жүзеге асырады:
– «Әлеуметтік ғылымдар»;
– «Бизнес және басқару»;
– «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар»;
– «Инженерия және инженерлік іс»;
– «Көлік қызметтері».
Оларға бакалавриаттың 10 білім беру бағдарламасы кіреді.
«Біздің бакалавриаттың білім беру бағдарламалары «Атамекен» ҰКП рейтингінде өте жақсы көрсеткіштер көрсетті. Сонымен, «Халықаралық қатынастар» білім беру бағдарламасы екінші орынды, «Көлік логистикасы» бағдарламасы үшінші орынды иеленді. Біз түлектердің жұмысқа орналасу көрсеткіші мен жалақы деңгейі бойынша Қазақстанның үздік білім беру бағдарламаларының ондығына кірдік.
Биылғы оқу жылында Yessenov University-мен бірлесіп қос дипломды бағдарламалар болып табылатын бірлескен бакалавриат бағдарламалары іске қосылды (Technical University of Applied Sciences Wildau және University of Applied Sciences Hamburg-пен бірге). Келесі жылы бакалавриаттың тағы бірнеше жаңа инновациялық білім беру бағдарламасын ашу жоспарлануда», – дейді ректор.
ШЕТ ТІЛДЕРІ ЖӘНЕ ТАЛАНТТЫ СТУДЕНТТЕРДІ ҚОЛДАУ
DKU студенттердің тілдік дайындығына үлкен мән береді, осы мақсатта Тілдік дайындық және сертификаттау институты ұйымдастырылған. Бірінші және екінші курстарда оқыту неміс және ағылшын тілдерінде А2-ден С1-ге дейінгі деңгейлер бойынша жүзеге асырылады. Екінші курстың соңында студенттер неміс тілін білудің B2 деңгейіне жетуі керек. Осы мақсатта DAAD қаржыландыратын жазғы тілдік курстар өткізіледі.
«Кейбір талапкерлерде бізге түсу кезінде неміс тілін білу қажеттілігі немесе тілді білуге қойылатын өте жоғары талаптар туралы қате түсінік қалыптасады. ЖОО-да оқыту неміс және ағылшын тілдерінде жүргізіледі. Иә, қабылдау кезінде тілдердің бірін меңгерудің белгілі бір деңгейі қажет, бірақ біз студенттің әлеуетін мұқият зерттеп, қажет болған жағдайда қосымша дайындыққа жібереміз. Бұл дайындық дайындық кезеңінде де, сол сияқты бірінші, екінші курстарда да өтуі мүмкін», – деп түсіндіреді Тілдік дайындық және сертификаттау институтының жетекшісі Мария Бачурка.
Тілдік дайындық және сертификаттау институты TestDaF (Test Deutsch als Fremdsprache), сондай-ақ Қазақстандағы TestAS неміс тілі бойынша сертификатталған тестілеу орталығы болып табылады. Бұл DKU студенттеріне Германияға бармай-ақ емтихан тапсыруға мүмкіндік береді. TestDaF Германияның барлық жоғары оқу орындарында оқу орны мен пәніне қарамастан тілдік сертификат ретінде танылады және мерзімсіз әрекет етеді. DKU студенттері үшін жылына үш рет өткізілетін TestDaF емтиханын тапсыру үшін тегін дайындық курсы қарастырылған.
DKU қабілетті және талантты жастарды қолдауға бағытталған академиялық саясатты жүзеге асырады. Студенттің үлгеріміне байланысты DAAD және ГФР СІМ 2500, 1500 және 1000 еуро мөлшерінде стипендиялар, сондай-ақ бакалавриат студенттері үшін айына 150 еуро және магистранттар үшін айына 500 еуроға дейін тұруларына стипендиялар береді.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ МАГИСТРЛІК БАҒДАРЛАМАЛАР
DKU-да магистранттарды даярлау тек екі бағыт бойынша жүргізіледі: «Көлік қызметтері» және «Бизнес және басқару», олар алты білім беру бағдарламасын қамтиды. Магистрлік бағдарламаларда айқын халықаралық құрастырушы бар. Барлық бағдарламаларға шақырытылған шетелдік оқытушыларды оқытуды қаржыландыратын Германияның академиялық алмасу қызметі (DAAD) қолдау көрсетеді. Мысалы, «Integrated Water Resource Management», «Strategic Management of Renewable Energy and Energy Efficiency» магистрлік бағдарламаларына ГФР Сыртқы істер министрлігі (MFA), USAID, Германияның академиялық алмасу қызметі (DAAD) қолдау көрсетеді.
«Бүгінгі таңда ірі компаниялар теориялық және практикалық дағдылары жоғары мамандарды іздейтіндіктен, бакалавриат бағдарламасын бітіргеннен кейін мен оқуды магистратурада жалғастырамын деп шештім. Сөйтіп кешкі оқу нұсқасын таңдадым, өйткені маған жұмыс пен оқуды бір-біріне зиян келтірмейтіндей етіп қатар алып жүру мүмкіндігі қажет болды. Бакалавриатта оқып жүрген кезде жақсы оқу үлгеріміммен көзге түскенімдей, магистратурада оқып жүрген кезде де Германия тарапынан гранттық қолдауға ие болдым. Мен «Қаржы» мамандығы бойынша магистратураның ғылыми-педагогикалық бағытында оқимын. Негізінен пәндер бакалавриатта оқыған пәндердің терең ғылыми және кәсіби деңгейдегі жалғасы болды. Неміс профессорларымен оқу тәжірибесін бөлек айтып өткім келеді. Менің ойымша, бұл тек DKU-да алуға болатын ең керемет білім. Сабақты сізді оқуға ынталандыратын стандартты емес қызықты тәсілдермен жүргізетін оқытушыларымыздың деңгейі де өте жоғары», - деген ойымен бөліседі магистрант Нұржан Бөкетов.
Магистранттар Eco-Picnics, Student Research Competition, Renewable Energy Education Trip, Seminar for civil servants on key aspects of IWRM, Eco-Talk project, Aral Sea Summer School, Gender Aspects of Water Resources Management сияқты тұрақты даму жөніндегі университеттің іс-шараларына белсенді қатысады.
Өткен оқу жылында University of Applied Sciences Mittweida-мен бірлесіп «Industrial management – innovation & business expansion» қос дипломды жаңа магистрлік бағдарламасы ашылды. Бағдарлама экономика мен инженерияның түйіскен жерінде орналасқан және Германияның технологиялық деңгейін ескере отырып, өнеркәсіптік кәсіпорындар үшін мамандарды оқытуға бағытталған.
«Industrial management – innovation & business expansion» магистрлік бағдарламасының ерекшелігі – экономика бакалавры дәрежесімен де, сол сияқты инженер дәрежесімен де оқыту мүмкіндігі. Сондықтан оқу бағдарламасында инженерлік ғылымдар бойынша бакалавриатты бітіргендерге арналған экономикалық модульдер және экономистерге арналған техникалық модульдер, яғни зерттеу мен оқыту спектрін қамтитын пәнаралық курстар жиынтығы бар. Бірінші семестр DKU-да, екінші семестр –University of Applied Sciences Mittweida-да өтеді. Үшінші семестрде студенттер Германияның немесе ЕО-ның басқа елдерінің кәсіпорындарында тәжірибеден өтеді, төртінші семестрде диссертация жазуды аяқтайды және екі университеттің бірлескен комиссиясы алдында жұмысты қорғайды», – дейді магистрлік бағдарлама жетекшісі, профессор, PhD докторы Арсен Тілеппаев.
Университетте GIZ қолдауымен «Green Finance», Technische Universität Berlin, Technische Universität Darmstadt, «Public Management» бірлесіп «Sustainable Mobility Management» жаңа магистрлік бағдарламаларын ашу жоспарлануда.
ҚОС ДИПЛОМДЫ БАҒДАРЛАМАЛАРДЫҢ БОЛАШАҒЫ
Жоғарыда айтылғандай, жоғары оқу орнының ерекше бәсекелестік артықшылығы – оның қос дипломды бағдарламалары. Тәжірибелі оқырман бүгінде Қазақстанда әрбір ЖОО-да қос дипломды бағдарламалардың бар екенін айтады. Дегенмен, DKU бағдарламаларының еш талас тудырмайтын бірқатар артықшылықтары бар. Ең алдымен, олар терең пысықталып, серіктес университеттермен және Германияның ірі ұйымдарымен және жұмыс берушілерімен интеграцияланған. Серіктес университеттердің профессорлары DKU-да үнемі сабақ өткізеді, факультеттермен бірлесіп оқу бағдарламаларын жетілдіру бойынша жұмыс істейді. Сонымен қатар, университеттің қос дипломды білім беру бағдарламаларын қолдау DAAD білім беру жобалары мақсаттарының біріне айналды.
Бүгінгі таңда DKU Германияның келесі жоғары оқу орындарымен: University of Applied Sciences Mittweida, University of Applied Sciences Zittau/Görlitz, Schmalkalden University of Applied Sciences, Technical University of Applied Sciences wildau, Hamburg University of Applied Sciences, University of Applied Sciences Rhine-Waal университеттерімен қос дипломды білім беру туралы келісімдер жасады. Осы келісімдерге сәйкес екі тарап студенттердің оқу нәтижелерін таниды және оларға Германия мен Қазақстанда бакалавр дипломдарын алуға мүмкіндік береді.
«Университет шетелдік серіктес ЖОО-мен барлығы 55 шарт жасасты, олардың 6-ы қазіргі уақытта қос дипломды бағдарламаларға және 11-і академиялық ұтқырлық бағдарламаларына тығыз тығыз іске қосылған.
Бұл бағдарлама студенттерге екі бірдей диплом: қазақстандық дипломды және серіктес университет дипломын алуға мүмкіндік береді. Оған конкурстық іріктеуден өткен студенттер тегін қатыса алады. Германияның серіктес жоғары оқу орындарында оқу барысында студенттер стипендия алады. Коммерциялық негізде оқуға түскен жағдайда оқу құны жылына 1,5 млн теңгені құрайды.
Қос дипломды білім беру бағдарламасының түлектері теориялық білім мен практикалық дағдылардың тамаша деңгейін көрсетеді. Олардың көпшілігі серіктес ЖОО-ның магистратурасында оқуын жалғастыруда», - дейді Әсел Әжібаева.
Қос дипломды бағдарламадан басқа, DKU студенттерге қаржылық қолдау немесе өзін-өзі қаржыландыру негізінде академиялық ұтқырлық шеңберінде қосымша оқу мүмкіндіктерін ұсынады. Мысалы, университет ERASMUS және DAAD стипендиялық бағдарламаларына қатысады. Бұл бағдарламалар студенттердің, оқытушылардың және университет қызметкерлерінің академиялық ұтқырлығына стипендиялық қолдау көрсетуге мүмкіндік береді. 2019 жылдан бастап бүгінгі күнге дейін академиялық ұтқырлық аясында Германия, Венгрия, Литва жоғары оқу орындарында DKU-дың 118 студенті білім алды.
DKU-да көптеген шетелдік студенттер оқитынын: DKU-да Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түркіменстан, Ресей, Ауғанстан, Түркия елдерінен 207 адамның, Германия университеттерінен 63 студенттің білім алтындығын айта кету керек.
Жыл сайын Қазақстан-Неміс Университеті халықаралық жазғы университетті ұйымдастырады, оған Орталық Азия мен Германия елдерінің студенттері, магистранттары мен аспиранттары шақырылады.аются студенты, магистранты и аспиранты стран Центральной Азии и Германии.
ҒЫЛЫМ МЕН ТӘЖІРИБЕ – ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТАЗАЛЫҚҚА БАСА НАЗАР АУДАРУ
DKU-дың айрықша белгісі – ғылыми-зерттеу қызметі мен тәжірибеге бағытталған оқытудың тығыз тоғысуы. Құрылған сәттен бастап университетте басым ғылыми бағыттар бойынша факультеттер ішінде, сондай-ақ оның ғылыми-зерттеу институттарының базасында іргелі және қолданбалы зерттеулерді кеңейту бойынша белсенді жұмыс жүргізілуде.
DKU-дың ғылыми қызметінде табиғи ресурстарды тиімді пайдалануға, энергия тиімділігіне және жаңартылатын энергия көздерін дамытуға баса назар аудара отырып, Қазақстанның тұрақты даму мәселелері мен проблемаларына ерекше назар аударылады. Бұл тақырып 2015 жылы Германия Федералды үкіметінің қолдауымен Қазақстан-Неміс Университетінің бастамасымен құрылған табиғи ресурстар және тұрақты даму институтының ғылыми зерттеулерінің негізгі бағыты.
«Институттың міндеті – климаттың өзгеруі, су ресурстарын қамтамасыз ету, басқару және биоәртүрлілікті сақтау мәселелері бойынша іргелі және қолданбалы зерттеулер жүргізу. Институттың қолдауымен біздің университеттің базасында магистратураның екі білім беру бағдарламасы: «Жаңартылатын энергетика мен энергия тиімділігінің стратегиялық менеджменті» және «Су ресурстарын интеграцияланған басқару» бағдарламасы сәтті енгізілді, – дейді DKU ғылым және инновациялар жөніндегі вице-президенті, PhD докторы Серік Бейменбетов.
Институт жұмысының тиімділігі оның ғылыми зерттеулерге, түрлі ғылыми іс-шараларға және студенттерге арналған стипендияларға гранттық қаржыландыру түрінде бес миллион еуродан астам қаражат тарта алғанымен де дәлелденді.
В рамках данного направления DKU также активно сотрудничает с Каспийским университетом технологий и инжиниринга имени Ш. Есенова в г. Актау,
жоғарыда айтылғандай, оның негізінде Қазақстан-Неміс тұрақты инженерия институты ашылды. 2026 жылға дейін мұнда Еуропадағы ең ірі жасыл сутегі зауыты салынады. Сонымен қатар, институт жасыл энергия саласындағы мамандарды даярлаумен айналысатын болады. Осы бағыттың ішінде қазіргі уақытта университет базасында Термодинамика орталығын енгізу бойынша нақты қадамдар жасалуда. Оның міндеті – еліміздегі қоғамдық ғимараттардың жылу үнемдеу стандарттарын енгізу бойынша практикалық ұсынымдар әзірлеу, жылу энергиясын консервациялау және беру саласында қолданбалы және эксперименттік зерттеулер жүргізу.
ЖОО-ның ғылыми қызметінде өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарын шикізатпен қамтамасыз ету мәселелері маңызды орын алады.
DKU оның негізінде бірлескен ғылыми-зерттеу тау-кен институты құрылған Өскемен қаласындағы Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетімен тамаша қарым-қатынас орнатты.
Оның міндеті болашақта тау-кен және өңдеу өнеркәсібі саласында серпінді зерттеулер жүргізу, тау-кен кендерін өндіру, өңдеу және тасымалдау бойынша неміс ноу-хауын енгізу болады.
Тағы бір перспективалы ғылыми бағыт – ауылшаруашылық жүйелері, атап айтқанда ауылшаруашылық және басқа да азық-түлік тауарларын жеткізу желілерін дамыту. Осыған байланысты біздің ЖОО Қазақ ұлттық аграрлық университетімен табысты ынтымақтастықты бастады.
Университеттің ғылыми қызметінде әлемдік саясат факультеті базасындағы әлеуметтік ғылымдар маңызды орын алады. Атап айтқанда, бұл салада университет қауіпсіздік, ұлтты қалыптастыру, азаматтық қоғам, әлеуметтік қозғалыстар және көші-қон мәселелері бойынша сапалы зерттеулер жүргізуде елдегі жетекші орындардың біріне ие болды. Осы факультет оқытушыларының ғылыми жұмыстары Central Asian Survey, Europe-Asia Studies, Central Asian Affairs және т.б. сияқты рейтингі жоғары халықаралық журналдарда жарияланды.
DKU өз бетінше рецензияланған екі ғылыми электронды журналды: Central Asian Journal of Water Research (CAJWR) және «Тұрақты даму және климатты зерттеу жөніндегі Орталық Азия журналын» (CAJSCR) шығарады. Бұл ашық қолжетімді екі тілді басылымдар, біріншісі Орталық Азия мен Еуразия аймағындағы су және экологиялық аспектілерге, екіншісі климат, энергетика, жер және ауыл шаруашылығы, тұрақты логистика және т. б. салаларға арналған.
Оқырмандарымызға осы мақалада баяндалғандардың Қазақстан-Неміс Университеті туралы редакция жинаған әрі біз бөліскіміз келген ақпараттың аз ғана бөлігін құрайтынын мойындауымыз керек. Бірақ бұдан сіз жоғары оқу орнының жұмысы, жүргізіліп жатқан зерттеулердің ауқымы, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға прагматикалық көзқарас, жоғары оқу орнының кең халықаралық байланыстары, әрине, түлектердің үлкен перспективалары туралы оңай әсер қалдыруға болады. Иә, сапаның жоғары стандарты білім алушылардан белгілі бір көтеріңкі қайтарымды талап етеді, бірақ әркім өз басымдықтарын өзі анықтайды. Бір күні осындай мектептен өткеннен кейін сіздің басқаша өмір сүргіңіз де, жұмыс істегіңіз де келмей қалады деп сенімді түрде айтуға болады. Қазірдің өзінде DKU Орталық Азия мен Германиядағы танымал желілік университетке айналды, дей тұрғанмен жоғары оқу орны ары қарай да белсенді түрде дамып жатыр. DKU-ды ұзақ уақыт бойы энергияны, тәжірибені, байланыстарды, көрнекті профессорлық-оқытушылық құрамды, күшті менеджментті, бір сөзбен айтқанда, әлемдік деңгейдегі зерттеу университетінің-кампусының жаңа сатысына шығу үшін қажет нәрсенің бәрін жинаған аккумулятормен салыстыруға болады. DKU дәл осындай өзгерістің алдында тұрған сияқты. Бұл ЖОО-ға табыс тілейміз әрі оқырмандарымызды оқу орны қызметінің ең қызықты жақтарымен таныстыруды жалғастыратынымызға сендіреміз.
Материалды дайындалған
Александр ПЕТРУХИН
АННОТАЦИЯ
Казахстанско-Немецкий университет, открытый 25 лет назад в г. Алматы, стал одним из первых международных образовательных проектов в Казахстане. Университет обеспечивает высокий уровень получаемых знаний и навыков научно-исследовательской работы, осуществляя свою деятельность в тесной связи с ведущими немецкими вузами и компаниями. Сегодня DKU вступает в новую фазу своего развития, открывая институты совместно с казахстанскими университетами-партнерами в регионах Казахстана и стремясь к созданию кампусного университета с центрами в Алматы, Актау и Усть-Каменогорске.