Ежелден Орталық Азия аймағын ұқсас тілдердің ұқсастығы, дәстүрлер мен құндылықтардың жақындығы, тарихи тағдырлардың ортақтығы біріктіріп келеді. Ғасырлар бойы көп нәрсе өзгерді, технологияның дамуымен аймақтағы елдер мен дүниежүзіндегі елдер арасындағы байланыстар саны тұрақты түрде өсті, бірақ қазірдің өзінде, бәлкім, әсіресе қазір, әрбір ел мен бүкіл Орталық Азияны нығайтуда осы берік байланыстың баға жетпес құндылығын, күш-жігерді біріктірудің, өзара қолдаудың маңыздылығын түсіну орасан зор рөл атқаратын шығар. Дәл осындай саясатты екі мемлекеттің – Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасының басшылары жүргізіп отыр. 2024 жылы әрқайсысы өз саласында сапалы білім беруді көздеп отырған екі елдің жоғары оқу орындары филиалдарының ашылуы оның тағы бір маңызды дәлелі болды. Қазақстан тарапынан Өзбекстан Республикасының Шыршық қаласында М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан ғылыми-зерттеу университетінің филиалы ашылды.
2010 жылдардың ортасында Өзбекстаннан келген студенттердің Auezov University қызметтеріне сұранысының артуы филиалды ашу қажеттілігі туралы ойға түрткі болды. 2018 жылы Ташкентте Өзбекстан азаматтары білім ала бастаған оқу-кеңес беру орталығын ашу туралы шешім қабылданды. Жыл сайын тілек білдірушілер саны артып, орталық өз өкілеттігі шеңберінде білім беру қызметін толық көлемде жүзеге асыра алмады, сондықтан университет екі мемлекеттің уәкілетті органдарына филиал ашу туралы өтінішпен жүгінді.
Қазақстан мен Өзбекстанның жетекші жоғары оқу орындарының филиалдарын тең құқықты негізде ашу туралы шешім 2022 жылы, екі елдің дипломатиялық қатынастарының 30 жылдығы атап өтілген кезде қабылданды. Үкімет деңгейіндегі бірқатар кездесулер мен келіссөздерден кейін 2023 жылдың қыркүйегінде филиал құру туралы үшжақты келісімге қол қойылып, бір жылдан кейін көптен күткен қабылдау науқаны басталды.
М. Әуезов атындағы ОҚУ өкілдері мен өзбекстандық оқытушылар жүргізген әңгімелесу нәтижелері бойынша, Наманған, Навои, Сурхандария, Қашқадария, Бұхара, Самарқандтан, сондай-ақ Қарақалпақстан Автономиялық Республикасынан Шыршыққа келген 400 Өзбекстан азаматы 2024-2025 оқу жылында филиалдың алғашқы студенттері болды. Бұл Auezov University-де білім алуға деген үлкен қызығушылықты растады.
Әңгімелесу тілді, тарихты білу, математикалық сауаттылық және болашақ мамандығына қатысты сұрақтар сынды бірнеше бөлімнен тұрды. Қазіргі таңда университет филиалында оқыту өзбек және орыс тілдерінде жүргізілсе, алдағы уақытта қазақ және ағылшын тілдерінде оқытатын топтар ашу жоспарлануда.
Филиалдың ашылуымен бакалавриаттың келесі білім беру бағдарламалары іске қосылды:
– 6В04110 Экономика;
– 6В04210 Құқықтану;
– 6В04220 Халықаралық құқық;
– 6В05120 Биотехнология;
– 6В05210 Экология;
– 6В06120 Ақпараттық жүйелер;
– 6В07110 Автоматтандыру және басқару;
– 6В07130 Көлік, көлік техникасы және технологиялары;
– 6В07150 Электр энергетикасы.
2025-2026 оқу жылында университет жоғарыда аталған бағыттар бойынша магистратураның және техникалық бейіндегі бакалавриаттың жаңа білім беру бағдарламаларының ашылғанын жариялайтын болады.
2024-2025 оқу жылында «Экономика», «Халықаралық құқық» және «Құқықтану» білім беру бағдарламалары бойынша оқу құны 16 млн сомды, қалған білім беру бағдарламалары бойынша – 12 млн сомды құрайды. Гранттар бөлінбеді, алайда аз қамтылған отбасылар мен мүмкіндігі шектеулі азаматтар үшін тегін оқуға квота бар. Келесі оқу жылында М. Әуезов атындағы ОҚУ бас ЖОО-сында оқу құнына сәйкес оқу құнын арттыру жоспарлануда.
Білім беру бағдарламалары бойынша қабылдау квотасын филиалдың Қамқоршылық кеңесі бекітеді. Қазіргі уақытта жалдамалы ғимаратта филиалда бір уақытта оқи алатын студенттердің ең көп саны 1080 адамды құрайды, осылайша келесі үш жылда филиал шамамен 730 адамды қабылдай алады. Осы уақыт ішінде оқу ғимаратының ауданын ұлғайту мәселесі шешілетін болады.
Өзбекстанда филиал ашуға дайындық кезінде оқытушыларды іріктеуге көп көңіл бөлінді – жоғары кәсіби қасиеттері мен ғылыми-педагогикалық өтілден басқа, олар өзбек тілінде сабақ бере білуі керек.
Филиалдың профессорлық-оқытушылық құрамы 14 қазақстандық педагогтен тұрады, олардың 5-і штатта, қалғандары онлайн форматта қосымша жұмыс істейді. Штаттағы педагогтер тұрғын үймен қамтамасыз етілген, оның жалдау ақысын филиал төлейді. Демалыс күндері қазақстандық педагогтер үйлеріне қайтады – Шыршық Шымкенттен небәрі 135 шақырым жерде орналасқан. Ынтымақтастық туралы меморандумға сәйкес филиал студенттеріне жалпы білім беретін пәндерді Шыршық мемлекеттік педагогикалық институтының оқытушылары жүргізеді.
М. Әуезов атындағы ОҚУ-дың Шыршық қаласындағы филиалы дербес ұйым ретінде құрылды және ол ынтымақтастық шеңберінде ашылған Шыршық индустриялық-химиялық технопаркінің базасында мемлекеттік тіркеуге сәйкес жалға алу құқығында орналастырылған.
Технопарк аумағында орналасқан филиал ғимараттары білім беру қажеттіліктеріне толық бейімделген. Мұнда заманауи оқу аудиториялары, сондай-ақ эксперименттер мен зерттеулер жүргізуге қажетті барлық заттармен жабдықталған арнайы зертханалар мен алаңдар, сондай-ақ кітапхана бар.
Бүге-шігесіне дейін ойластырылған кеңістіктер тиімді оқыту мен ғылыми қызметке ықпал ететін жайлы атмосферамен қамтамасыз етеді. Ал заманауи жабдықтар мен технологиялық шешімдер студенттер мен оқытушыларға практикалық сабақтарды, ғылыми жұмыстарды және инновациялық әзірлемелерді жоғары деңгейде өткізуге бірегей мүмкіндіктер береді. Кітапхана мен зертханалар екі жақтың студенттері мен оқытушыларына қолжетімді.
Бірінші оқу семестрі аяқталады.
Филиал студенттері таңдаған мамандықтарын зерттеуде өздерін көрсетуге өте қатты ұмтылады. Бірінші курста негізінен жалпы білім беретін пәндердің оқытылатынына қарамастан, олар қазірдің өзінде өздері таңдаған дайындық бағыттары бойынша дөңгелек үстелдер, пікірталастар өткізеді.
Ниёзбек Эсонбоев, 6В04110 Экономика, ШФ-24-1у:
– Мен Әуезов университетін біздің өңірдегі ең үздік жоғары оқу орындарының бірі болғандықтан және оқытушылар мен оқу сапасы туралы көптеген жағымды пікірлер естігендіктен таңдадым. Сонымен қатар, мұнда студенттер жақсы жағдай жасалып, одан әрі жұмысқа орналасу үшін өтке көп мүмкіндіктер ұсынылады.
Оқу түсу процесі өте стандартты өтті. Кіріспе әңгімелесу болды, бірақ жақсы дайындалғандықтан ешқандай қиындық туындаған жоқ. Университет дайындалуға және барлық кезеңдерден қиындықсыз өтуге мүмкіндік береді.
Болашақта оқуымды магистратурада жалғастырып, экономикамен байланысты мамандық бойынша жұмыс табуды жоспарлап отырмын. Сондай-ақ, осы саладағы білімімді тереңдету үшін ғылыми қызметке қатысқым келеді.
Маған бұл жерде оқыған қатты ұнайды. Оқытушылар біздің жетістігімізге қызығушылық танытады, оқу процесі нақты ұйымдастырылған және конференциялар мен жобаларға қатысу сияқты өзін-өзі жүзеге асырудың көптеген қосымша мүмкіндіктері бар.
Азамат Базарбаев, 6В06120 Ақпараттық жүйелер, ШФ-24-6р:
– Мен бұл университетті беделі өте жақсы болғандықтан және менің қаламдағы филиалы үйге жақын жерде оқуға мүмкіндік беретіндіктен таңдадым. Сондай-ақ маған бірнеше бағытта дамуға мүмкіндік беретін оқу бағдарламасы ұнады.
Оқуға түсу процесі өте жақсы өтті. Әңгімелесудің бірнеше кезеңінен өту керек болды, бірақ мен алдын ала дайындалдым, сондықтан ешқандай қиындық болмады. Университетті бітіргеннен кейін IT саласында, мүмкін ірі компанияда жұмыс істегім келеді. Бағдарламалау және ақпараттық технологиялар саласында дамуды жоспарлап отырмын.
Маған университетте оқыған ұнайды. Оқытушылар әрқашан көмектесуге дайын, ал оқу материалдары қолжетімді. Маған университеттің оқу жоспарынан тыс дамуға көмектесетін қосымша курстар мен іс-шараларды белсенді түрде дамытқаны ұнайды.
Фазила Элдосова, 6В05120 Биотехнология, ШФ-24-4у:
– Бізде тек теорияны оқытып қана қоймай, көптеген практикалық дағдыларды беретін керемет оқытушылар бар. Университет дамудың тамаша мүмкіндіктерін ұсынады және Мен мұнда өз мақсаттарымды жүзеге асыра алатынымды сеземін.
Өзбекстанда сапалы білім берудің қолжетімділігін кеңейтуге арналған М. Әуезов атындағы ОҚУ-дың Шыршық қаласындағы филиалы ары қарай дамуы үшін әлі де көптеген маңызды міндеттерді шешуі керек.
Ең алдымен, бұл өз кампусын салу мақсатында филиалды немесе учаскені орналастыру үшін барлық параметрлерге сәйкес келетін ғимаратты сатып алу. Жалпы инфрақұрылым жетілдірілетін болады – бұл материалдық-техникалық базаны жақсарту және жаңа оқу зертханаларын, кітапханаларды, басқа да білім беру және ғылыми объектілерді құру.
Сондай-ақ филиал білім беру бағдарламаларын кеңейтуді – жергілікті еңбек нарығының талаптарына және студенттердің қажеттіліктеріне сәйкес келетін жаңа мамандықтар мен курстарды енгізуді жоспарлауда.
Халықаралық ынтымақтастық жоспарында көптеген қызықты жұмыстар жоспарлануда – бұл ең алдымен студенттердің тағылымдамадан өтуін, студенттермен алмасуды және бірлескен ғылыми жобаларды қосқанда, мүмкіндіктерді кеңейтуге түрткі болатын өзбекстандық оқу орындарымен және басқа да халықаралық университеттермен байланысты күшейту.
Әрине, кадрлық құраммен жұмыс – тәжірибелі оқытушыларды тарту, сондай-ақ жергілікті мамандардың кәсіби өсуі мен біліктілігін арттыру үшін жағдай жасау сияқты жұмыстар жалғасатын болады.
Comments