Қазақстандағы медициналық білім беру саласы өзінің дамуының жаңа кезеңіне аяқ басты. Шетелдік әріптестердің тәжірибесі негізінде елімізде мамандар даярлауда табысқа жету үшін үздіксіз интеграцияланған медициналық білім беру моделі енгізілуде. Бұл туралы ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Ғылым және адами ресурстар департаментінің директоры Дәулет АЛДЫНҒҰРОВТАН сұрадық.
– Дәулет Қадырұлы, теледидар экрандары мен жоғары жақтан біз медицина саласындағы жетістіктерімізбен қатар денсаулық сақтау жүйесінде кадрларды даярлау сапасына қатысты сынды үнемі естіп келеміз. Жаңа модель жағдайды қандай да бір жолмен түзете ала ма?
– Иә, үздіксіз интеграцияланған медициналық білім берудің жаңа моделі жоғары оқу орындарындағы медициналық білім беруді үйлестіріп, жүйелендіретіні сөзсіз. Ол халықаралық тәжірибені талдау негізінде әзірленді және Халықаралық қайта құру және даму банкінің шетелдік және қазақстандық медициналық университеттер арасында жасалған Стратегиялық серіктестік жобасының нәтижесі болып табылады. Бұл жоба денсаулық сақтау саласындағы мамандарды даярлаудың сапасын арттыру, халықаралық және еуропалық білім кеңістігіне ену мақсатында 2018-2020 жылдары жүзеге асырылды.
Қазақстандық медициналық білім беру ұйымдары мен әлемнің жетекші шетелдік университеттері арасында стратегиялық серіктестік жүзеге асырылды: «Қарағанды медицина университеті» КЕАҚ және Centre for Middle Eastern Studies, Lund University (Швеция); «Астана медицина университеті» КЕАҚ және Vilnius University (Литва); Семей медицина университеті КЕАҚ және Baskent University (Түркия); «Батыс Қазақстан медицина университеті» КЕАҚ (бұдан әрі – БҚМУ) және Poznan University of Medical Sciences (Польша); «С.Д. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті» КЕАҚ (бұдан әрі – ҚазҰМУ) және Lithuanian University of Health Sciences (Литва).
Жобаның нәтижелері келесідей болды:
– басым мамандықтар бойынша әр түрлі деңгейдегі мамандарды даярлау үшін 23 білім беру бағдарламасы әзірленді;
– басым бағыттар бойынша 1300-ге жуық профессорлық-оқытушылық құрам оқытылды, стратегиялық серіктес негізінде университет жанындағы клиникалар мен клиникалық базалардың 500-ге жуық дәрігері біліктіліктерін арттырды;
– стратегиялық серіктестермен бірлесіп, ұйымдық құрылымдар, нормативтік құжаттар (жұмыс тәртібінің стандарттары), қазақстандық жоғары оқу орындарының стратегиялық құжаттар пакеттері және т.б. қайта қаралды;
– университет үшін академиялық денсаулық сақтау және ғылым жүйесінің моделі әзірленді;
– 4 ғылыми жоба жүзеге асырылды, халықаралық рецензияланған журналдарда 10-ға жуық мақала жарияланды;
– деректерге негізделген басқару шешімдері қағидаттары негізінде университет қызметінің көрсеткіштерін бақылау үшін ақпараттық жүйе құрылды;
– Астана медицина университеті үшін еуропалық стандарттарға сәйкес мейірбикелік және паллиативтік көмек көрсету қызметтерін көрсету моделі; Семей медицина университеті үшін Ауруханалық менеджмент тұжырымдамасы; медициналық ұйымдарды жабдықтау стандарттары (2020 жылғы 29 желтоқсандағы № 167/2020 бұйрық) және т.б. әзірленді.
Сайып келгенде, жаңа модель қазақстандық медициналық білім беруді Қазақстан 2010 жылы қосылған Болон процесі деңгейлеріне еуропалық тәсілдемелерге сәйкестендіреді.
Болон процесіне қатысудың мақсаты – еуропалық білім кеңістігіне интеграциялану, жоғары білім деңгейлерінің салыстырмалы жүйесін қабылдау, кредиттік жүйені пайдалану және жалпы білім беру жүйесін енгізу арқылы студенттер мен оқытушылар құрамының ұтқырлығын арттыру, қазақстандық жоғары оқу орындарының түлектеріне жалпыеуропалық дипломға қосымша беру.
2018 жылдан бастап қазақстандық кредит ECTS кредитіне баламалы болды. Қазақстан Республикасының барлық жоғары оқу орындары академиялық жүктемені ауыстыру кезінде ECTS пайдаланады.
Сыртқы сапаны қамтамасыз ету жүйесі ерікті аккредиттеу механизмі (институционалдық және бағдарламалық) арқылы жүзеге асырылады. Медициналық университеттердің білім беру бағдарламалары Жоғары білім беру сапасын қамтамасыз ету жөніндегі еуропалық қауымдастықтың (ESG ENQA) мүшелері болып табылатын тәуелсіз аккредиттеу агенттіктерімен аккредиттелген. Қазақстан Еуропалық жоғары білім кеңістігінің (EHEA) мүшесі болып табылады. Академиялық ұтқырлықты дамыту – Болон декларациясының қағидаттарын іске асырудың мақсатты индикаторларының бірі. Дипломға қосымша еуропалық стандартқа сәйкес беріледі.
Шет елде медициналық білім алудың Қазақстаннан әлдеқайда қымбат екенін, Қытайда 1,5 миллион теңгеден, Беларусьте 1,6 миллион теңгеден, Қырғызстанда 1,7 миллион теңгеден, Ресейде 2,4 миллион теңгеден асатынын, Швецияда 6 миллион теңгеге дейін жететін айта кету керек.
2021 жылы біз соңғы он жылда алғаш рет жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру үшін білім беру гранттарының құнын жоғарылату мәселесін қайта қарай алдық. Бүгін ел Президентінің жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының профессорлық-оқытушылар құрамының еңбекақысын арттыру туралы тапсырмасын орындау аясында грант құнын тағы бір рет қарап шығып, қазір нормативтік құқықтық актілерге тиісті өзгерістер енгізіп жатырмыз.
– Дәулет Қадырұлы, жаңа модель бойынша оқу мерзімі туралы не айтасыз?
– Қазақстан Республикасында медициналық білім беру бакалавриат, магистратура, резидентура және докторантура деңгейлері бойынша жүзеге асырылады.
2023-2024 оқу жылынан бастап талапкерлерді қабылдау 2022 жылы № ҚР ДСМ-63 бұйрығымен бекітілген денсаулық сақтау саласындағы білім беру деңгейлерінің жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары бойынша жүзеге асырылады, оның шеңберінде медицина, педиатрия және стоматология бойынша жалпы оқу мерзімі 6 жыл (кем дегенде 360 кредит) және медициналық-профилактикалық іс бойынша 5 жыл (кем дегенде 300 кредит) үздіксіз интеграцияланған медициналық білім берудің (ҮИМБ) білім беру бағдарламалары енгізіледі. Бұрын бұл бағдарламалар бойынша дайындық бакалавриат пен интернатурада жүргізілді: жалпы медицина және педиатрия бойынша – 5 жыл және 2 жыл, стоматология бойынша – 5 жыл және 1 жыл.
Сонымен қатар, қабылдау фармация (оқу мерзімі – 5 жыл), денсаулық сақтау (оқу мерзімі – 5 жыл) және мейірбике ісі (оқу мерзімі – 4 жыл) бойынша бакалавриат бағдарламаларына жүргізіледі.
Үздіксіз интеграцияланған білім беру Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңына сәйкес деңгейаралық интеграцияланған білім беру бағдарламалары шеңберінде жоғары білікті кадрларды даярлауға бағытталған кәсіптік оқыту нысаны болып табылады. Интеграцияланған білім беру бағдарламалары пәнаралық және деңгейаралық, университетаралық және халықаралық болуы мүмкін. Үздіксіз интеграцияланған медициналық білім беру бағдарламаларының мазмұны бакалавриатьы, интернатураны және мамандандырылған магистратураны қамтиды.
ҮИМБ білім беру бағдарламаларын аяқтағаннан кейін түлек «дәрігер» біліктілігін және «медицина магистрі» дәрежесін, емдеу-профилактикалық іс бойынша «гигиенашы-эпидемиолог дәрігер» біліктілігін және «денсаулық сақтау магистрі» дәрежесін алады.
Мемлекеттік білім беру стандарты шеңберінде білім беру ұйымдарына академиялық дербестік берумен қатар Дүниежүзілік медициналық білім беру ұйымының (ДМБҰ) стандарттарына сәйкес құрастырылған оқу жоспарының үлгісі анықталады. Жалпы білім беру (ЖБП), негізгі (НП) және бейіндік (БП) пәндер циклдерін теңестіру үшін белгілі бір минимум анықталады.
Жалпы білім беретін пәндер циклінің көлемі 56 академиялық кредитті құрайды, Қазақстан тарихы, философия, қазақ (орыс) тілі, шет тілі, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (ағылшын тілінде), дене тәрбиесі, әлеуметтік-саяси модульдік білім (саясаттану, әлеуметтану, мәдениеттану, психология) сияқты міндетті компонент пәндеріне 51 кредит бөлінген.
Жоғары оқу орындары басқа пәндермен біріктіріліп меңгеру үшін жалпы білім беретін пәндер бойынша модульдерді әзірлеуде: кәсіби тілдер пациентпен жұмыс кезінде оқытылады (анамнез алу, науқастың отбасымен жұмыс және т.б.), философия ғылыми компоненттің биоэтикасы бөлімінде оқытылады. Басқаша айтқанда, бұл модульдер пәнаралық сипатта болуы керек.
Үздіксіз интеграцияланған медициналық білім беру бағдарламаларындағы базалық пәндер циклі оқу пәндерін және кәсіптік практиканы оқуды қамтиды (бағдарламаның жалпы көлемі 300 кредит болғанда 65 кредит және жалпы көлемі 360 кредит болғанда 95 кредит).
Дүниежүзілік медициналық білім беру ұйымының стандарттары енгізу қажет мамандықтар мен үлгі бөлімдердің пайыздық мөлшерін анықтайды.
Үздіксіз интеграцияланған медициналық білім беру бағдарламалары бойынша бейіндік пәндер циклі оқу пәндерін зерделеуді және кәсіптік практикадан өтуді де қамтиды (бағдарламаның жалпы көлемі 300 кредит болғанда 120 кредит, жалпы көлемі 360 кредит болғанда 150 кредит).
Негізгі және бейіндік пәндер бағдарламалары да пәнаралық және көпсалалы сипатқа ие, бірқатар білім салаларының тоғысында кадрлар даярлауды қамтамасыз етеді, теориялық оқытуды практикалық дайындықпен біріктіреді.
Үздіксіз интеграцияланған білім беру бағдарламалары бойынша интернатурада даярлау кемінде 30 кредит көлемінде жүзеге асырылады.
Интернатурада оқыту білікті оқытушылардың басшылығымен дуальды оқыту қағидаттары бойынша және түлкетердің одан әрі кәсіби қызметіне денсаулық сақтау жүйесінің талаптары негізінде әзірленген жеке жоспар бойынша жоғары оқу орындарының ғылыми-практикалық базаларында кемінде 5 жыл өтілі бар тәлімгер дәрігерлерді тарта отырып жүргізіледі.
Интернатурада білім алушылар медициналық көмек көрсететін ұйымдарда пациенттерге жетекшілік етеді; тұрғындар арасында құжаттама және санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізеді; диагностикалық, емдеу және алдын алу іс-шараларын, клиникалық аралауларға, консилиумдарға, конференцияларға, зерттеулерге тағайындауға және орындауға қатысады; айына кемінде төрт рет медициналық ұйымдарда кезекшілікке қатысады; ғылыми жетекшінің жетекшілігімен магистрлік жоба үшін материалдар жинайды және деректерді талдайды және т.б.
«Медициналық-профилактикалық іс» білім беру бағдарламасы бойынша интернатураның өзіндік ерекшеліктері бар: студенттер халықтың денсаулығы мен адамның тіршілік ету ортасы туралы деректерді жинауға, өңдеуге, жүйелеуге және құжаттауға қатысады, оның ішінде медициналық ақпараттық жүйелермен жұмыс істейді; ауру ошақтарының алдын алуға, төмендетуге, оқшаулауға және жоюға және аур-сырқауды төмендетуге бағытталған іс-шараларды жоспарлауға және жүзеге асыруға, оның ішінде халық арасында санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізуге қатысады; инфекциялық және инфекциялық емес аурулардың пайда болу және таралу себептері мен жағдайларын анықтау жөніндегі қызметке қатысады; инфекциялық және паразиттік ауруларға эпидемиологиялық бақылау жүргізуге, инфекциялық аурулар қоздырғыштарының микробқа қарсы препараттарға төзімділігіне, халыққа профилактикалық егулердің мониторингін жүргізуге; халықтың қоғамдық денсаулығы саласындағы биологиялық тәуекелдерді бағалауға, басқаруға және алдын алуға және статистикалық биологиялық қауіптерді талдауға және бағалауға қатысады; халық денсаулығының жай-күйін бағалау және модельдеу жөніндегі қызметке қатысады; ғылыми жетекшінің жетекшілігімен магистрлік жоба үшін материалдар жинайды және деректерді талдайды.
Медицина және педиатрия бойынша үздіксіз интеграцияланған білім беру бағдарламасын аяқтағаннан кейін «дәрігер маман» біліктілігін бере отырып, резидентурада міндетті оқыту көзделеді.
Денсаулық сақтау жүйесіндегі жоғары оқу орнынан кейінгі білім бейінді магистратура (1-1,5 жыл), ғылыми-педагогикалық магистратура (2 жыл) және PhD докторантура (3 жыл) бағдарламаларымен ұсынылған, сондай-ақ жоғары мамандандырылған кәсіптік даярлық резидентураның 49 мамандығы бойынша жүргізіледі.
Бұл жерде ТМД елдерінің денсаулық сақтау саласында, оның ішінде медициналық білім беруде үнемі жүргізіліп жатқан реформалар, өкінішке орай, біздің елдеріміздің кеңістігінде медицина қызметкерлерінің дипломдары мен біліктілігін тануда айтарлықтай қиындықтар туғызатынын айтқым келеді. Біздің медициналық білім беру жүйелеріміз бір-бірімізден айтарлықтай ерекшеленеді.
Жалпы, барлық елдерде дипломға дейінгі деңгейде дайындық алты жыл ішінде жүзеге асырылады, бірақ мамандықтардың атаулары мен берілетін біліктіліктер, сондай-ақ интернатурадан өту талаптары ерекшеленеді. Дипломнан кейінгі деңгейде оқу мерзімі мен формасы бойынша да айырмашылықтар бар.
– Үздіксіз медициналық білім беру бағдарламалары бойынша оқытуда неге баса назар аударылады?
– Білім беру процесінің үштұғырлығы қағидаты (медициналық даярлық, зерттеулер, клиникалық қызмет) Клиникалық базалар туралы ережемен және «резидент дәрігер», «тағылымдамадан өтуші дәрігер» лауазымдарын енгізе отырып нормативтік бекітілген.
Біз ғылымның, білім мен практиканың үштұғырлығын қамтамасыз ету мәселелерінде негізгі бағыттарды айқындадық:
1. Мейірбике ісін дамыту.
2. Денсаулық сақтау қызметкерлерін даярлау жүйесін үздік халықаралық практикамен интеграциялау.
3. Қосымша және бейресми білім беруді дамыту.
4. Инфрақұрылымды дамыту және басқаруды жетілдіру.
Мейірбике ісін дамытуға көп көңіл бөлінеді. Медициналық колледждерді мемлекеттік аттестаттау жүргізілуде, қолданбалы бакалавриат, ғылыми кадрларды даярлау – pre-PhD және PhD «Мейіргер ғылымы» бағдарламалары іске қосылды.
Практикалық денсаулық сақтауда өз бетінше қабылдауды жүргізе алатын, мейірбикелік диагноз қоя алатын, акушерлік және педиатриядағы пациенттерге, диспансерлік науқастарға, қарттарға бақылау жасай алатын, сондай-ақ денсаулықты нығайту және аурулардың алдын алу мәселелерін меңгерген, шұғыл, дәрігерге дейінгі және паллиативтік көмек көрсете алатын кеңейтілген практика медбикесі лауазымы енгізілді.
Алдағы уақытта біз ҚР бойынша мейірбикелік қызметтің жаңа моделін енгізуді, мейірбикелік ғылымды және мейірбикелік зерттеулерді дамытуды жалғастыруды; мейірбикелік диагноздар мен араласулардың әзірленген Ұлттық жіктеуішін енгізуді; клиникалық мейірбикелік нұсқаулықтарды, мейірбикелік құжаттама нысандарын, СОП-тарды барлық жерде енгізуді; сондай-ақ жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімге ұқсастығы бойынша ТжКБ-да оқу құнын есептеу әдістемесін әзірлеу бойынша жұмыс жүргізуді жоспарлап отырмыз.
Бұл жұмыстардың барлығы, сайып келгенде, денсаулық сақтау саласын дәрігерлердің кеңейтілген құзыреттері мен тең құқылы серіктестері бар медбикелермен қамтамасыз етуі керек.
Денсаулық сақтау қызметкерлерін үздік халықаралық практикамен даярлау жүйесін интеграциялау шеңберінде жетекші шетелдік жоғары оқу орындарымен бірлесіп 22 білім беру бағдарламасы әзірленді.
Сондай-ақ, биыл денсаулық сақтау саласындағы білім берудің жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты және салалық біліктілік шеңбері әзірленіп, бекітілді.
Бүгінгі таңда біз игерілген құзыреттерді қайта оқуға мүмкіндік беретін білім беру деңгейлерінің сатылас және деңгелес интеграциясын қамтамасыз етіп отырмыз.
– Бүгінгі таңда елімізде білікті дәрігерлердің жетіспеушілігі мәселесі қаншалықты өткір? Кадр тапшылығын жою үшін ведомство қандай шаралар қолданып жатыр?
– Әртүрлі себептерге байланысты, соның ішінде халықтың демографиялық өсуіне, білікті медициналық көмекке сұраныстың артуына байланысты, шын мәнінде, белгілі бір медициналық кадрлардың тапшылығы бар. Біз бұл процесті қадағалап отырмыз.
Биыл ҚР Денсаулық сақтау министрлігі мемлекеттік білім беру тапсырысын бөлді:
– жоғары білім беру бағдарламаларына – 2700 грант;
– магистратура бағдарламаларына – 325 грант;
– докторантура бағдарламаларына – 160 грант.
Ел Президентінің тапсырмасына сәйкес 2023 жылдан 2025 жылға дейін резидентура бағдарламаларына мемлекеттік білім беру тапсырысы ұлғайтылды. Ол 2500 грантты құрады (1500 грант болған).
Бұл шаралар өңірлердің жоғары мамандандырылған мамандарға деген қажеттілігінің төмендеуіне айтарлықтай әсер етеді.
Жыл сайын мамандықтың беделі артып келеді. Көптеген жастар өздерін медицинамен байланыстырады. Мысалы, ағымдағы жылы бірінші курсқа қабылдау шамамен 18 мың адамды, оның ішінде 2 мыңнан астам шетелдік азаматты құрады. Кейбір мамандықтар бойынша грант конкурсы бір орынға жиырма адамға жетеді.
Бүгінгі таңда медициналық жоғары оқу орындарында 54 757 адам оқиды (жоғары білім – 50 530, жоғары оқу орнынан кейінгі білім – 4 227). Бұл ретте бакалавриатта 46 121 адам, интернатурада – 4 409, резидентурада – 3 723, магистратурада – 204, докторантурада – 300 адам оқиды.
2023 жылы жалпы бітіріп шыққан түлектер саны 9 247 адамды құрады, оның ішінде бакалавриатты 1720 адам, интернатураны – 4 648 адам, резидентураны – 2 292 адам, магистратураны – 414 адам, докторантураны – 173 адам бітірді.
2023 жылы Денсаулық сақтау министрлігі Білім және ғылым ұйымдарының түлектерін дербес бөлу жөніндегі комиссияның шешімімен өңірлерге мемлекеттік білім беру тапсырысы шеңберінде оқыған білім және ғылым ұйымдарының 3339 түлегі (оның ішінде 911-і ауылдық жерлерге) бөлінді.
– Медициналық білім берудің жаңа моделінен не күтесіз?
– Біріншіден, Дүниежүзілік медициналық білім беру федерациясының стандарттарына сәйкес келетін білім беру бағдарламалары арқылы денсаулық сақтау кадрларын даярлаудың сапасы артады.
Екіншіден, біз заманауи сапалы медициналық қызмет көрсете алатын медицина қызметкерлерінің жаңа буынын аламыз.
Үшіншіден, қазақстандық медициналық білім беру халықаралық білім беру кеңістігіне интеграцияланады, медициналық жоғары оқу орындарының шет елдерде танымалдығы артады, нәтижесінде Қазақстанда шетелдік студенттер үшін медициналық білім берудің тартымдылығы күшейеді.
– Медициналық кадрлардың қосымша білім алуы туралы айтып беріңізші.
– ҚР Денсаулық сақтау министрлігі 005 «Мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары кадрларының біліктілігін арттыру және қайта даярлау» бюджеттік бағдарламасын іске асыруда, онда практикалық денсаулық сақтау қажеттіліктері негізінде: ана мен баланы қорғау, қан айналымы жүйесінің аурулары, онкологиялық аурулардың алдын алу және емдеу, тыныс алу органдарының аурулары және басқалар сияқты басым бағыттардың тізбесі қалыптастырылады.
Жыл сайын осы бағдарлама шеңберінде 7000 мыңнан астам медицина қызметкері, оның ішінде орта буын қызметкері оқытудан өтеді.
Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодексіне сәйкес, денсаулық сақтау саласындағы кадрларды даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды қамтамасыз ету жергілікті өкілді және атқарушы органдардың құзыретіне кіреді. Бұл ретте өңір үшін басым бағыттар ескеріледі.
Медициналық мамандықтар бойынша қосымша білім беруді және медицина қызметкерлеріне бейресми білім беруді жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары, ұлттық және ғылыми орталықтар, ғылыми-зерттеу институттары, жоғары медициналық колледждер аккредиттелген клиникалық базалар, денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарының клиникалары, университет жанындағы ауруханалар базасында жүзеге асырады.
Қосымша білім берудің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім және ғылым ұйымдары танылған аккредиттеу органдарының тізіліміне енгізілген аккредиттеу органдарында қосымша білім беру бойынша институционалдық аккредиттеуден өтуге тиіс. Бұл ретте олар институт, академия немесе ұлттық орталық мәртебесіне ие болуға және халықаралық ынтымақтастықты жүргізуге тиіс.
Аталған нормалардың Кодекске енгізілуі, ең алдымен, бүгінгі күні медициналық мамандықтар бойынша қосымша білім беру қызметтерін көбінесе тиісті мәртебесі жоқ білім беру ұйымдарының көрсететіндігімен байланысты.
Анықтама:
Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының мәртебесі орта білімнен кейінгі, жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру деңгейлері бойынша тиісті қосымшасы бар білім беру қызметіне лицензияның, сондай-ақ институционалдық және (немесе) мамандандырылған аккредиттеудің болуымен айқындалады.
Институционалдық аккредиттеу – 2007 жылғы 27 шілдедегі «Білім туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 1-бабының 26) тармақшасына сәйкес аккредиттеу органының білім беру ұйымының сапасын мәлімделген мәртебеге және аккредиттеу органының белгіленген стандарттарына сәйкестігін бағалау процесі.
Білім беру ұйымын аккредиттеу ерікті негізде жүзеге асырылады («Білім туралы» ҚР Заңының 9-1-бабы) және мемлекеттік үлгідегі білім туралы құжаттарды беруге, сондай-ақ білім беру гранты немесе тапсырыс туралы мемлекеттік білім беру негізінде жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға құқық береді («Білім туралы» ҚР Заңының 62-бабының 5-1-тармағы).
«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 1-бабының 80) тармақшасына сәйкес денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйым – денсаулық сақтау саласындағы ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметті, сондай-ақ медициналық, фармацевтикалық және (немесе) білім беру қызметін жүзеге асыратын ұлттық орталық, ғылыми орталық немесе ғылыми-зерттеу институты. Биомедициналық зерттеулерді жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар денсаулық сақтау саласындағы ғылыми қызметтің субъектілері болып табылады (Кодекстің 225-бабының 1-тармағы).
Денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымның мәртебесін беру және қайта қарау Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның қағидаларымен реттеледі (Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 23 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-316/2020 бұйрығы). Денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдардың номенклатурасы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 8 қазандағы № ҚР ДСМ-117/2020 бұйрығымен бекітілген.
Сұрақтарды қойған
Александр ПЕТРУХИН
АННОТАЦИЯ
В стране внедряется модель непрерывного интегрированного медицинского образования, в которой реализован междисциплинарный подход. Она призвана подготовить специалистов, обладающих высокими научными и практическими компетенциями в сфере здравоохранения, а также адаптировать систему здравоохранения Казахстана к европейской модели. На вопросы журнала отвечает директор Департамента науки и кадров Министерства здравоохранения РК Д. К. Алдынгуров.
Comments