Журналистер Ілияс Жансүгіров атындағы Жетісу университетіне барып қайтты

Ғылым қызметкерлері күні қарсаңында Жетісу университетінде БАҚ үшін білім және ғылым мәселелерін баяндайтын баспасөз-туры өтті.

Талдықорған қаласында орналасқан Ілияс Жансүгіров атындағы Жетісу университеті – еліміздегі ең ірі өңірлік жоғары оқу орны. Бүгінде мұнда бес мыңнан астам студент білім алуда. Университеттің қызметі ең алдымен Жетісу өңірінің өзекті міндеттерін орындауға, заманауи ашық көпсалалы оқу-ғылыми орталықтың үлгісін, дарынды жастарды тартатын орын құруға бағытталған. 

«Жетісу университетінің ғылыми салада атқарып жатқан жұмыстары аз емес.Тек 2024 жылдың өзінде біз 3 жаңа ғылыми объектіні: технопаркті, бесінші буын жылыжайын, үш бағыт – робототехника, обсерватория, жасанды интеллект бойынша Академиялық шеберлік орталығын пайдалануға бердік, 10-нан астам ғылыми зертхана ашылды.

Университет қабырғасында «Болашақ» бағдарламасы бойынша тағылымдамадан өткен 100-ден астам ғылыми қызметкер, ғылым докторы, ғылым кандидаты, жас ғалымдар жұмыс істейді. Ғылым мен жоғары білімнің дамуы Президенттің ерекше бақылауында болғандықтан, биылғы жыл да университетіміз үшін жемісті болады деп сенеміз. Біздің жоспарымыз өте көп. Бұл, ең алдымен, ғылыми жобаларды қаржыландырудың артуы. Бұл бағытта біз айтарлықтай нәтижелерге қол жеткіздік, екі жылдың ішінде қаржыландыруды 300 миллион теңгеден 3 миллиард теңгеге дейін ұлғайтып, 5 миллиардқа жеткізуді жоспарлап отырмыз», – деді журналистермен кездесуінде университет ректоры Ермек Бөрібаев.

Биыл университетте Арнайы педагогика мәселелерін зерттеу орталығы ашылды. Жобаны іске асыру үшін Ғылым және жоғары білім министрлігі 450 миллион теңгеден астам көлемде бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бөлді. Орталықтың ашылуының арқасында университет қазір инклюзивті оқыту әдістері бойынша білім беруді, сондай-ақ ерекше қажеттіліктері бар студенттердің оқу процесіне қолдау көрсетуді қамтамасыз етеді. Қазіргі уақытта университетте осындай 22 студент білім алып жатыр. Тірек-қимыл аппаратында ақауы бар студенттер үшін арнайы жаттықтырғыш орнатылған. Студенттер мен ата-аналарға инклюзивті оқыту үлгілерін көрсету үшін аймақ құрылды. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмыс жасау бойынша әдістемелік материалдар жинақталған. Университет 1999 жылдан бері арнайы педагогика бағдарламалары бойынша оқытуды жүзеге асырып келеді және орталықтың пайда болуы бұл жұмысты жаңа деңгейге көтереді.

Өңірдің аграрлық ерекшеліктерін ескере отырып, ЖОО бұл бағытты ғылыми компоненттерде, сол сияқты білім беру компоненттерінде де күшейтеді.

«Өткен жылы университетте үш зертханасы: экология, биогеномика және биотехнология зертханасы бар Биотехнология және экология институты құрылды. Мұнда Орталық Азияда алғаш рет бидайдың жаңа сұрыптарын қазіргі уақытта өңірде жүргізіліп жатқанмен салыстырғанда алты есе жылдам жасауға мүмкіндік беретін Speed ​​​​Selection зертханасы құрылды. Осы бағыт бойынша зертхана меңгерушісі "Болашақ" гранты аясында Англияда оқып келді», – деді ректор.

Тағы бір сұранысқа ие жоба – азық-түлік қоспасын өндіру үшін Қара сарбаз шыбынының дернәсілдерін өсіру, мал және құс шаруашылығының өкілдері оны пайдалануға белсенді қызығушылық танытты. Дернәсілдерден алынған белок концентратында құрғақ салмақта 40%-дан 60%-ға дейін таза ақуыз бар, ол лизин, метионин және треонин сияқты амин қышқылдарына бай, бұл оны мал азығы үшін құнды етеді. Дернәсілдердегі белоктар жануарларға оңай сіңеді, бұл олардың өсуіне ықпал етеді және денсаулығын жақсартады. Жобаны қаржыландырудың жалпы сомасы 700 миллион теңгеден астам соманы құрайды.

Университет үшін өткен жыл Ғылым, техника, агрономия және биотехнологияға маманданған жетекші итальяндық университет – Марке политехникалық университетінің кампусында жұмыстың басталуымен есте қалды. ЖОО-ның мықты ғылыми базасы, заманауи зертханалары және инновациялық технологияларды әзірлеуде мол тәжірибесі бар. Қос дипломды бағдарламаларға қабылдау өткен жылдан басталды. Филиалдың жұмыс істеуі үшін әрқайсысы 120 орындық төрт кең акт залы және зертханасы бар жаңа кампус салынды.

Филиалға жыл сайын Италияның бас университетінен профессорлар арнайы келіп дәріс оқиды. Студенттер филиалда үш жыл және Италияда бір жыл оқығаннан кейін итальяндық және қазақстандық дипломдарды алады. Жоба шетелдік жоғары оқу орындарында оқығысы келетіндерге сапалы балама ұсыну арқылы жастардың кетуін азайтып қана қоймай, басқа аймақтардан, тіпті басқа елдерден де студенттерді тартады. Бүгінде Қытай, Моңғолия сияқты елдердің студенттері Жетісу университетіне ұмтылуда. Жақында Моңғолияда өткізілген кәсіптік бағдар беру шарасының нәтижесінде ЖОО-ға осы елден келген талапкерлерден 100-ден астам өтінім келіп түсті. 

Дарынды жастарды және олардың бастамаларын қолдау – ЖОО-ның негізгі негізгі басымдықтарының бірі.

«Enactus Zhetysu» командасы өткен жылы студенттік кәсіпкерліктің Ұлттық кубогында республика бойынша бірінші орынды иеленді, ал университет колледжі жастар стартаптарында облыстың көшбасшылығын бекітіп, екінші орынды иеленді. Облыс әкімдігі шунгиттен емдік сабын мен білезік шығаратын стартапқа қолдау көрсетіп, студенттерге 5 миллион теңге бөлді. Жыл сайын университетте стартаптар байқауы өтеді, оның нәтижелері бойынша үздік он жұмыс университет есебінен қаржыландырылады.

Электр көлігінің өзіндік үлгілерін әзірлеу бойынша жарқын жобаны университеттің жас инженерлері жүзеге асырады. Олар үшін бұл жерде өндірістік цех жабдықталған. Электромопедпен Harley Davidson стиліндегі электр велосипедінен басқа, мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған трицикл әзірленді. Команда өз қызметінің нәтижелерін тиімді коммерцияландыруға ұмтылады және нарыққа өте бәсекеге қабілетті ұсыныспен шығуға дайын. 

Жайлылық пен достық атмосфера студенттерге ең маңызды нәрсеге – оқуға назар аударуға көмектеседі. Университетте 2020 жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан Студенттерге қызмет көрсету орталығы университеттің барлық ішкі процестерін автоматтандырды. Қолжетімді, ыңғайлы және жедел нысанда студенттер электронды сертификаттардың барлық түрлерін ала алады, жүйе автоматты түрде жасайтын әртүрлі өтінімдерді бере алады.

Басқа өңірлерден келген студенттерді орналастыру мүмкіндіктері де артып келеді. Жетісу облысы әкімдігінің университетке тартуы – 13 қабатты жаңа ультра заманауи жатақхана.

Жетісу университетінде өткен бір күннің ішінде түрлі басылымдардың журналистері университеттің ауқымды және жан-жақты жұмысын тамашалап, университет оқытушыларымен және басшылығымен кездесіп, студенттермен тілдесті. ЖОО-ның қазіргі заманғы сын-қатерлерге төтеп беріп, аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуындағы маңызды буын болып қалуға деген ұмтылысы жауап пен қолдау табуда. Жетісу университеті – аймақтық стратегиялық орталық ретінде әлеуеті зор, қарқынды дамып келе жатқан университет.

Университет ректоры Ермек Бөрібаев БАҚ өкілдеріне университет жұмысына қызығушылық танытқаны үшін алғысын білдірді. Ғылым қызметкерлері күні қарсаңында жастарға уақытты бағалап, белсенді зерттеуші болуын тіледі, себебі кез келген зерттеу, шешім іздеу – зерттеу.

«Бүгін сіздердің қолдарыңызда ақпараттық технологиялар, жасанды интеллект, біздің және шетелдік ғалымдардың озық тәжірибелері бар, не істесеңіз де – зерттеңіз, оқыңыз, уақытты бағалаңыз және ештеңені кейінге қалдырмаңыз».